متاسفانه بسياري از مردم سلامت رواني و عاطفي شان را صرف تمركز بر روي مشكلات و بسط آن مي كنند، اما همانگونه كه نياز به تلاش وتمرین براي داشتن سلامت جسمي و فیزیکی وجود دارد،در مورد سلامت روانی وعاطفی نیز همین گونه می باشد . بيشتر زمان و انرژي خود را براي سلامت عاطفي تان سرمايه گذاري كنيد تا قويتر شوید و خبر خوب اينكه چيزهاي زيادي وجود دارند كه شما ميتوانيد براي تقويت روان، ايجاد انعطاف پذيري و كسب لذت بيشتر از زندگي تان انجام دهيد.
در اين مقاله مي خوانيم:
· سلامت رواني يا عاطفي چيست؟
· نقش انعطاف پذيري در سلامت رواني
· سلامت جسمي (فيزيكي)
· مراقبت از خود
· روابط حمايت كننده(حمايتي)
· عوامل خطر
· زمان كمك گرفتن از افراد حرفه اي (خدمات تخصصي)
سلامت رواني يا عاطفي چيست؟
سلامت رواني يا عاطفي بطور كلي اشاره دارد به احساس خوب بودن از نظر رواني.و اين شامل احساس شما درباره خودتان،كيفيت روابطتان و توانايي شما در مديريت احساسات و مقابله با مشكلات می باشد.
سلامت رواني خوب فقط نداشتن مشكلات سلامت روان نيست.سالم بودن از نظر رواني يا عاطفي چيزي بيشتر از رهايي از افسردگي،اضطراب يا ساير مسائل رواني می باشد .به جاي عدم وجود بيماري،سلامت رواني و عاطفي به وجود ويژگي هاي مثبت اشاره دارد.
افرادي كه سلامت روحي و رواني دارند،داراي:
· احساس رضايت مندي
· رغبت به زندگي و توانايي خنديدن و داشتن سرگرمي
· توانايي مواجهه با استرس و دور خيز از سختي ها
· احساس معنا و هدفمندي در روابط و فعاليتها
· انعطاف پذيري نسبت به يادگيري چيزهاي جديد و انطباق با تغييرات
· تعادل بين كار و بازي ،استراحت و فعاليت و....
· توانايي ساختن و حفظ روابط غني
· اعتماد به نفس بالا
اين خصوصيات مثبت سلامت عاطفي و رواني به شما اجازه مشاركت در زندگي تان را درحد اعلای كمال از طريق ایجاد خلاقیت ،فعاليت هاي هدفمند و روابط قوي مي دهد. همچنين اين خصوصيات مثبت به شما درمواقع مواجهه با چالشهاي زندگي و استرسها كمك مي كند.
نقش انعطاف پذيري در سلامت عاطفي و رواني:
سالم بودن از نظر عاطفي و رواني به اين معنا نيست كه هرگز لحظات بد يا مشكلات عاطفي را تجربه نكنيم همه ما از نااميدي ها، از دست دادنها و تغييرات عبور ميكنيم و تا زماني كه اينهااجزاء طبيعي زندگي به شمار مي روند،ميتوانند باعث غمگيني ،اضطراب و استرس شوند.
تفاوت در اين است كه افراد داراي سلامت رواني خوب داراي توانايي دورخيز كردن از موانع،ضربه ها و استرس را دارند.اين توانايي،انعطاف پذيري ناميده مي شود. افراد داراي سلامت عاطفي و روحي ،ابزار مقابله با شرايط دشوار و حفظ نگرش مثبت را دارا هستند.آنها در شرايط بد نيز به خوبي شرايط مناسب متمركز،انعطاف پذيرو خلاق باقي مي مانند.
يكي از عوامل كليدي در انعطاف پذيري توانایي متعادل كردن احساسات مي باشد. ظرفيت به رسميت شناختن احساساتان و ابراز آنها به شيوه مناسب به شما در جهت اجتناب از افسردگي اضطراب يا سایر حالتهاي خلقي منفي كمك مي كند.
عامل كليدي ديگر داشتن يك شبكه حمايتي قوي مي باشد.داشتن افراد قابل اعتمادي كه شما ميتوانيد براي گرفتن تشويق و حمايت به آنها رجوع كنيد.انعطاف پذيري شما را در شرايط سخت تقويت خواهند كرد.
انعطاف پذيري خود را بسازيد:
Resilience( انعطاف پذيري) شامل حفظ قابلیت انعطاف و تعادل در زندگي مي باشد هنگاميكه با شرايط استرس زا و وقايع تكان دهنده در زندگی روبرو مي شويد که اين به شيوه هاي مختلف اتفاق مي افتد :
· به خودتان اجازه تجربه احساسات قوي و نيز تحقق (آزاد كردن)آنها را بدهيد درست زمانی كه ممكن است نياز به اجتناب از تجربه كردن آنها را جهت ادامه روندكاری تان داشته باشيد.
· قدم به قدم به جلو برويد و دست به اقداماتي براي مواجهه با مشكلات و نيازهاي روزمره زندگي تان بزنيد،و نيز براي استراحت و تجديد قوابه عقب برگرديد .
· زمانی را برای گذراندن با فرد مورد علاقه تان براي گرفتن حمايت ، تشويق و نيز پرورش خودتان اختصاص دهید.
· به ديگران تكيه كنيد و همچنین به خودتان تكيه كنید.منبع (انجمن روانشناسي آمريكا)
سلامت جسمي با سلامت روحي و رواني مرتبط است :
مراقبت از بدن اولين قدم مهم در جهت سلامت عاطفي و رواني است . فكر و جسم به هم متصل هستند . هنگاميكه سلامت جسمي تان را ارتقاء مي بخشید،بطور اتوماتيك (خود به خودي ) سلامت عاطفي و رواني بهتري راتجربه خواهيد كرد.بعنوان مثال ،ورزش نه تنها باعث تقويت قلب و ريه هاي ما مي شود،بلكه باعث آزاد شدن اندروفين ها مي شود، اندروفين ها مواد شيميايي قوي اي هستند كه به ما انرژي مي دهند و خلق و خوی ما را بهتر مي كنند.
با فعاليتهايي كه در آنها شركت ميكنيد و نیز انتخابهاي روزانه تان برشيوه احساس جسمی و روحي خود تاثير مي گذارید.
· به اندازه كافي بخوابيد:براي داشتن سلامت رواني و عاطفي خوب ،مهم است كه مراقبت بدنتان باشيد .كه اين شامل خوابيدن به اندازه كافي مي باشد.بيشترافراد به 8تا7 ساعت خواب شبانه به منظور عملكرد بهينه نیازدارند.
· درباره تغذيه خوب بياموزيد و بكار ببنديد:موضوع تغذيه پيچيده است و هميشه عمل كردن به آن آسان نيست .اماهر چه بيشتر ياد بگيريد كه چه بخوريد و چگونگی تاثير آن را برروي انرژي و خلق و خوی تان بدانید، مي توانيد احساس بهتری داشته باشید.
· ورزش براي كاهش تنش و تقويت روحيه :
ورزش يك پاد زهر قوي عليه استرس،اضطراب و افسردگي است. به دنبال راههاي كوچك جهت اضافه كردن فعاليت به امور روزانه تان باشيد،مانند استفاده از پلكان بجاي آسانسور و يا رفتن به یک پياده روي كوتاه.براي بدست آوردن بيشترين فوايد سلامت رواني، به منظور 3 دقيقه يا بيشتر ورزش در هر روزبرنامه ریزی کنید.
· دريافت دوزي از نور خورشيد بطور روزانه:نور خورشيد روحيه شما را بهتر مي كند،پس سعي كنيد روزانه حداقل 15تا10 دقيقه در مقابل آن قرار بگيريدکه ميتواند هنگام ورزش كردن،باغباني يا فعاليت هاي اجتماعي تان انجام پذيرد.
· اجتناب از مصرف الكل ،سيگار و مواد مخدر.
ارتقا سلامت رواني و عاطفي با مراقبت از خود:
به منظور حفظ و تقويت سلامت رواني و عاطفي،اين مهم است كه به نيازها و احساسات خودتان توجه لازم را داشته باشيد. اجازه ندهيد استرس و احساسات منفي پيشي بگيرند.بكوشيد تا تعادل بين مسئوليتهاي روزانه تان و آنچه از آن لذت مي بريدرا حفظ کنید .اگر شما مراقب خودتان باشيد،آمادگي بيشتري براي مقابله با چالشهاي پیش رو داراهستيد .
كليدها و راهكارهاي مراقبت از خود:
· حواس خود را فراخوان کنید.آرام باشيد و با استفاده از حواس پنجگانه تان انرژي بگيريد: بينايي ،شنوايي ،لامسه،بويايي و چشايي.به موزيكي كه روحيه شما را تقويت مي كند گوش دهید،گل ها را در مكاني قرار دهيد كه آنها را ببينيد و بو كنيد،دستها و پاهايتان را ماساژ دهيد و يا جرعه اي نوشيدني گرم بنوشيد.
· مشاركت معنادار،كار خلاقانه :كارهايي را انجام دهيد كه خلاقيت شما را بر مي انگيزد و باعث مي شود احساس مولد بودن بكنيد،با وجود اينكه براي آن دستمزدي دريافت نكنيدچيزهايي مثل باغباني ،طراحي،نوشتن،نواختن يك ساز،يا ساختن بعضي چيزها در كارگاه تان.
· يك حيوان خانگي بگيريد :بله ،حيوانات مسئوليت هستند،اما مراقبت از يكي که به آن احساس نياز و علاقه می كنيد.هيچ علاقه اي مانند علاقه به يك حيوان نمي تواند بدون قيد و شرط باشد.همچنين حيوانات مي توانند خارج از منزل براي ورزش همراه باشند و شما را در مواجهه با افراد جديد و مكانهاي جديد قرار دهند.
· اوقات فراغت را بصورت يك اولويت در آوريد : یک سری كارهايي را تنها به دليل احساس خوبي كه از انجام آنها داريد،انجام دهيد.به تماشاي يك فيلم سرگرم كننده برويد ،كنار ساحل قدم بزنيد ،به موسيقي گوش دهيد ،يك كتاب خوب بخوانيد،يا با يك دوست صحبت كنيد.پرداختن به چیزهایی فقط برای سرگرمی یک افراط نیست.بازی یک نیاز برای داشتن سلامت روانی و عاطفی به شمار می رود.
· زماني را براي تفكر و سپاس گزاري اختصاص دهيد: درباره چيزهايي كه به خاطر آنها شكر گذار هستيد،فكر كنيد.مدیت كردن،عبادت،لذت بردن از غروب خورشيد، يا به سادگي لحظه اي به آنچه كه خوب ،مثبت و زيباست در طول روز توجه کنید.
هر فردي متفاوت است همه چيز براي همه افراد بطور يكسان مفيد نخواهد بود.بعضي اشخاص با ريلكس كردن و كم كردن فعاليتهاشان احساس بهتري دارند و در حاليكه ديگری نياز به فعاليت هاي بيشتر ،هيجان و انگيزش بيشتر احساس بهتري دارد.نكته مهم يافتن فعاليتهایي است كه از آنها لذت مي بريد و آنها شما را تقويت مي كنند.
عادات غير سالم رواني مانند نگراني را محدود كنيد :
بكوشيد مانع مجذوب شدن توسط عادات رواني تكرار شونده،شويد .افكار منفي درباره خود وپیرامون تان كه باعث هدرشدن وقتتان مي شود،انرژي تان را تخليه مي كند و ایجاد احساس اضطراب ،ترس و ياس مي کند.
سطح استرس تان را مديريت كنيد:
استرس تاثيرات مهلكي بر سلامت عاطفي و رواني ايجاد مي كند،پس مهم است كه تحت كنترل نگه داشته شود. مادامي كه همهء استرس زاها قابل اجتناب نيستند،راهكارهاي مديريت استرس ميتواند به شما در به تعادل رساندن امور كمك كند(براي كليدهاي چگونگي كاهش ،پيشگيري و مواجهه با استرس به مقالهء "مديريت استرس"که در همین روزنامه به چاپ رسیده است، مراجعه نماييد.)
روابط حمايت كننده اساس سلامت عاطفي :
اینکه چه میزان از وقت شما صرف بهبود سلامت عاطفي و رواني تان مي شود،مسئله نیست، شما هنوز به مشاركت ديگران براي تجربه بهترين احساس و عالی بودن نياز داريد.
انسانها مخلوقات اجتماعي هستند با نيازهاي عاطفي براي برقراری روابط و ارتباطات مثبت با ديگران. ما در زنده ماندن معنا نمي شويم،چه برسد به اینکه بخواهیم در انزوا و تنهايي رشد كنیم. هوش اجتماعي ما طلب ياري مي كند حتي زمانی كه تجربه ما را نسبت به ديگران خجالتي و بي اعتماد كرده است .
كليد ها و راهكارهایي براي پيوند با ديگران:
· از پشت صفحه نمايش تلويزيون يا كامپيوترتان كنار برويد :صفحات نمایش جايگاه خود را دارند ولي هرگز همان تاثير يك ابراز محبت (علاقه)،يا يك تماس اطمينان بخش را ندارند. بطور عمده ارتباطات يك تجربه غير شفاهي است كه نياز به داشتن تماس مستقيم با ديگران دارد، بنابراين از روابط دنياي واقعي تان به نفع تعاملات مجازي( ارتباطات غیر واقعی) غافل نشويد.
· روزانه زماني را براي ارتباط چهره به چهره با اشخاصي كه دوست داريد اختصاص دهید:تدارك زماني براي گذراندن با اشخاصی كه از مصاحبت آنان لذت مي بريد يك اولويت است.افرادي از دوستان ،همسايگان،همكاران و اعضا خانواده را كه خوش بين ،مثبت و به شما علاقمند هستند را انتخاب كنيد. زمان مورد نياز را براي ملاقات اشخاصی كه دوست داريد در طي روز اختصاص دهيد.
· داوطلب باشيد:كارهايي كه به واسطه آنها به ديگران كمك مي كنيم ، تاثيرسودمندي روي چگونگي احساس مان درباره خودمان دارد.معنا و هدفي كه شما در كمك به ديگران پيدا مي كنيد ،زندگي شما را بارور و گسترده خواهد ساخت.محدويتي براي فرصتهاي فردي و گروههاي داوطلبانه وجود ندارد،شما ميتوانيد جستجو كنيد.مدارس،كليساها (مساجد)،سازمانهاي غير انتفاعي خيريه ها ،همه سازمانهايي هستند كه بقايشان به اقدامات داوطلبانه بستگي دارد.
· عضو شوید:به شبكه ها ،فعاليتهاي اجتماعي ،گفتگوها و گرو هاي اجتماعي مطلوب كه برپايه ملاقاتهاي منظم بنا شده اند بپيونديد .اين گروهها فرصتهاي فوق العاده ايي براي يافتن افرادي با علایق مشترك می باشند .مردمي كه شما دوست داريد با آنها باشيد و دوستان بالقوه اي هستند.
روابط خوب را پايه گذاري كنيد:
اگر براي شما ارتباط با ديگران و يا حفظ آن،روابط غنی طولاني مدت سخت است،ممكن است بالا بردن هوش عاطفي تان برای شما سودمند باشد.وهوش عاطفي به ما امکان برقراري ارتباط شفاف،خواندن(شناختن)افراد ديگر و حل و فصل اختلافات را می دهد.
عوامل خطر در مشكلات رواني و عاطفي :
سلامت رواني و عاطفي شما بوسيله تجربياتتان شكل داده شده و خواهد شد . به خصوص تجربيات اوايل دوران كودكي مهم مي باشند.
ژنتيك و عوامل بيولوژيكي نيز ميتوانند ايفاي نقش كنند ،اما اين ها نيز با تجربيات قادر به تغيير هستند.
عوامل خطري كه مي توانند سلامت عاطفي و رواني را به خطر بيندازيد:
· ارتباط ضعيف يا وابستگی نسبت به مراقب اوليه در اوايل زندگي:احساس تنهايي ،انزوا (ايزوله شده)،نا امني ،اضطراب و يا مورد سوءاستفاده قرار گرفتن بعنوان يك نوزاد يا كودك.
· ضربه ها(تروماها) يا زيانهاي جدي،بخصوص در اوايل زندگي :مرگ يكي از والدين يا ساير تجربيات آسيب زا مانند جنگ يا بستري شدن در بيمارستان.
· ناتواني آموخته شده :تجارب منفي اي كه منجر به اين اعتقاد در شما شده که درمانده هستيد و كنترل كمي روي شرايط در زندگي خود داريد.
· بيماري:بويژه بيماري مزمن ،ناتوان كننده يا بيماري كه باعث جدا شدن شما از ديگران شده است .
· عوارض جانبي داروها:بخصوص در افراد مسن كه ممكنست طيف وسیعی از داروها را استفاده مي كنند.
· سوء مصرف مواد: الكل و سوءمصرف مواد، علاوه بر اینکه مي توانند باعث مشكلات سلامت روان شوند عامل تشديد و بدتر شدن مشكلات رواني و عاطفي نیز هستند.
هر چند عوامل دروني و بيروني ،سلامت عاطفي و رواني شما را شكل داده اند،هرگز براي ايجاد تغييراتي كه منجر به بهبود (ارتقاء)سلامت روانشناختي تان مي شود ،دير نيست.با عوامل خطر ميتوان با فاكتورهاي محافظتي مانند.روابط قوي ،يك شيوه زندگي سالم ، راهكارهاي مديريت استرس و مقابله با احساسات منفي مبارزه كرد.
زماني كه نياز به كمك گرفتن از يك متخصص (روانشناس) داريم؟
اگر شما تلاشهاي مداومي براي بهبود سلامت رواني و عاطفي تان انجام داده ايد و هنوز احساس خوبي نداريدپس اکنون زمان جستجو براي كمك تخصصی مي باشد.از آنجايي كه ما بسيار اجتماعي هستيم،گرفتن مراقبتهاي حرفه اي از يك فرد مطلع ميتواند به ما انگيزه انجام كارهايي را كه خود به تنهايي قادربه انجام آن نيستيم بدهد.
سوال اينكه چه وقت بدنبال كمك هاي حرفه اي برويم ميتواند با نگاهي به ليست ذيل (پرچم هاي قرمز)پاسخ داده شود:
احساسات و رفتارهاي پرچم قرمز(نشانه خطر)كه نياز به توجه فوري دارند:
· ناتواني در خوابيدن
· احساس درماندگي،نا اميدي و يا بيچارگي در بيشتر اوقات
· مشكلات تمركز كه با كار يا زندگي خانوادگي تان تداخل پيدا کنند
· سيگار كشيدن ،پر خوري ،استفاده ازمواد مخدر يا الكل براي كنار آمدن با احساسات دشوار
· افكار مرگ يا خود كشي
اگر شما هر يك از اين نشانه هاي پرچم قرمز (خطر)را در خودتان تشخيص داديد،قرار ملاقات با يك متخصص سلامت روان را بگذاريد (هر چه زودتر بهتر). غلبه كردن به يك مشكل رواني يا عاطفي هنگاميكه هنوز خيلي كوچك است اگر با آن مقابله كنيد است، خيلي آسانتر است بجاي اينكه منتظر باشيد تابه شکل یک معضل مستحكم شده (پايدار).
www.helpguide.org
|
امتیاز مطلب : 28
|
تعداد امتیازدهندگان : 6
|
مجموع امتیاز : 6
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
